Criminoloxía, unha proposta online

Conferencias forenses

Nada pode ser máis interesante que ampliar horizontes con propostas formativas como as deseñadas por Federico Baudino, desde a plataforma online da Universidade Hartmann, de México. Aproveitamos esta oportunidade única, para escoitar a grandes profesionais que abordan desde a teoría e a casuística, temas candentes en diversos ámbitos da Criminoloxía e a criminalística. A variada temática ten en común o rigor científico e a amenidade, conseguindo poñernos al día dos últimos avances das ciencias forenses. 

Benvido este ciclo, e o seguinte, de sumo interese para estudantes e profesionais en calquera fase de formación.

Sería a concentración pero cando escoitaba á Xeóloga Leticia Povilauskas, falando da Palinoloxía forense, recibín unha visita do medio natural, que se negaba a abandonar o meu escritorio.

Unha media de 1600 seguidorxs seguen as coferencias desde Europa e latinoamérica; esperaremos o seguinte ciclo do mes de maio sobre Peritxs de parte, verdadero regalazo para este confinamento. Aquí deixo o enlace:

UNID@S Y CONECTAD@S  #YOMEFORMOENCASA


Emilia Pardo Bazán e a pena capital. A pedra angular a debate

Publico o avance dun artigo que sairá proximamente en prensa en torno á pena de morte. Fálase un pouco de todo: antropoloxía criminal, Concepción Arenal, o garrote vil, o verdugo, o «Crimen de la calle Fuencarral».


Emilia Pardo Bazán e a pena capital. A pedra angular a debate
Un segundo, un pateo; menos aínda: a convulsión dun corpo atado ao fincarse nas vértebras un parafuso… Iso e nada máis é a morte.» (A pedra angular, 1891)
Introdución
Pardo Bazán publica en 1891A pedra angular1(en adiante, APA),unha das súas novelas máis controvertidas e avanzadas desde o punto de vista social e ideolóxico.
Centrada no debate sobre a pena de morte, APA somete a unha dura crítica a toda a maquinaria xudicial e penitenciaria da España da Restauración.
Non é de estrañar a súa desconfianza na recepción da novela, como lle transmite nunha misiva a Benito Pérez Galdós2,
Madrid, finales de 1891”
No sé lo que será esta novela sin amores y casi sin acontecimientos, o en que al menos los acontecimientos quedan en segundo término para dejar sitio a las ideas. (Parreño,2013:189)
Para centrar o asunto, desvelemos antes a trama en dúas pinceladas:
Na aldea de Erbeda aparece asasinado un carreteiro; inmediatamente recaen as sospeitas sobre a muller, sometida a constantes agresións por parte do home, e a un cómplice, e cuñado da vítima.
Sen probas concluíntes, e tras pasar todos os trámites burocráticos a muller e o seu suposto amante son condenados a morrer no garrote vil.
Así llo explica por carta ao seu bo amigo e mentor Giner de los Ríos:
…na miña intención, a novela é o verdugo… por ser quen é… Acaso a verdade non sexa verosímil, pero é ben verdade todo elo, salvo o final por suicidio… Jorge Meyer (Juan Rojo) morreu de morte natural.
Antes de seguir indagando na novela cómpre recoñecer o estado da cuestión en materia penal por aqueles tempos.
O debate sobre a pena capital alcanzou unha enorme repercusión na política española do último terzo do século XIX, incendiando o parlamento pos-revolucionario de 1869 (do que o propio José Pardo Bazán formaría parte, no bando dos liberais de Salustiano Olózaga), entre abolicionistas e partidarios do castigo.
Non se trata dun feito illado. Pardo Bazán aborda ás veces explicitamente o aspecto ritual da pena e outras enxértase nas tramas relacionada con outros contidos transversais como o indulto ou a mecánica procesual.
Dentro da primeira modalidade podemos encontrarnos con contos didácticos como «Pena de morte». Nesta secuencia, un señorito obriga a un servente a descargar uns tiros sobre unha ave que o molestaba:
Para que non te esquezas de que polo roubo vaise ao asasinato, polo asasinato ao garrote…, anda, aperta ese gatillo e pégalle unha perdigonada a lerianta. Sen medo!… Baleirei o segundo canón da escopeta…e caín redondo, pateando, cun ataque de nervios que din daba pena mirarme.
Cunha enorme habilidade técnica Pardo Bazán desenvolve esta controversia e as súas secuelas, ao longo da novela APA, formando parte de aceirados e desmitificadores debates, cargados de sentido do humor; aquí intervén Primo Cova:
¡Verán qué copla!
A miña avoa quere que abola
eu a pena capital.
¡Eu non son bolo, e non abolo
a garantía social!
(Pardo Bazán, 2003:132-133)
Pardo Bazán cuestiona a necesidade dunha pedra angular, no edificio social, como a pena de morte. Para a escritora a pena capital consérvase como un vil atavismoincompatiblecunha sociedade avanzada.
Se recapacitamos sobre a nosa historia máis recente, o feito de que a pena de morte quedara suprimida na Carta Magna de 1978, Continuará

1 Pardo Bazán, Emilia (2003): A pedra angular (trad. e introdución: Mónica Bar Cendón). Vigo, Edicións Xerais.

2 As citas textuais van en lingua orixinal, coa salvidade das escolmadas da novela, xa traducida.
RSS

Desde la gran pantalla


Comienzo esta idea tomando prestada la iniciativa del Consejo General de la Abogacía Española sobre su selección de las mejores Películas jurídicas de la historia. Observen que entre este selecto listado no aparece ninguna película protagonizada por una mujer, no sé en el resto. Así que, aunque sólo sea al amparo de las acciones positivas de la Ley de igualdad, lanzo alguna propuesta de indudable calidad: 
Acusados (Canadá EE.UU, 1988)

Dir.: Jonathan Kaplan
La caja de música (EE.UU, 1989)
Dir.: Costa Gavras
Erin Brockovich (EE.UU, 2000)
Dir.: Steven Soderbergh 

Este listado está abierto a sus aportaciones. Quien esté interesada/o en incrementar esta selección con un nuevo título, estaré encantada de añadirlo.
Muchas gracias por adelantado. leer
RSS
Esta web utiliza cookies propias y de terceros para su correcto funcionamiento y para fines analíticos. Contiene enlaces a sitios web de terceros con políticas de privacidad ajenas que podrás aceptar o no cuando accedas a ellos. Al hacer clic en el botón Aceptar, acepta el uso de estas tecnologías y el procesamiento de tus datos para estos propósitos.
Privacidad